Z powodu zmian klimatu już teraz cierpi ok. 3,6 mld ludzi na świecie. Druga część 6. raportu IPCC przedstawia nie tylko prognozy skutków globalnego ocieplenia, ale też widoczne dowody na to, jak szybko sytuacja się pogarsza.

Nawet przy obecnych założeniach redukcji emisji, próg wzrostu śr. temperatury o 1,5 st. C względem epoki przemysłowej przekroczymy prawdopodobnie w ciągu najbliższych 20 lat, a do 2100 r. osiągniemy wzrost o 2,3-2,7 st. C.

Zdaniem naukowców przekroczenie progu 1,5 st. C będzie oznaczało zanik ekosystemów polarnych, górskich i przybrzeżnych. Autorzy raportu zauważają, że wpływ zmiany klimatu na naturalne ekosystemy i bioróżnorodność jest większy niż oceniano w poprzednich raportach. Już teraz niemal każdy obszar Ziemi dotknięty jest skutkami zmian klimatu, a z czasem problem będzie się tylko pogłębiał.

Konsekwencje zmian klimatu nie ominą Europy i Polski. Czeka nas więcej fal upałów, susz, ekstremalnych zjawisk pogodowych i długotrwałych okresów niedoborów wody – w tym pitnej. Do 2100 roku nawet 15 mln osób w Polsce może odczuć deficyty wody.

Adaptacja powinna iść w parze z redukcją emisji

Nowy raport opisuje także działania, jakie można podjąć w celu zniwelowania skutków zmian klimatu. Poza najważniejszym - ograniczeniem emisji CO2 - istotne jest odpowiednie przystosowanie się do tych zmian.

Należy pamiętać, że adaptacja nie powinna być alternatywą dla ograniczania emisji. Znaczny wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi (przekraczający 1,5 stopni C) poważnie utrudni nam poradzenie sobie ze skutkami zmian klimatu.

Jednak adaptacja do zmian klimatu to konieczny krok w kierunku sprawiedliwości klimatycznej, ponieważ katastrofa już teraz dotyka najbiedniejsze rejony Ziemi. Niestety, wciąż przeznacza się za mało środków na adaptację w stosunku do potrzeb (zwłaszcza w regionach słabiej rozwiniętych i szczególnie narażonych na skutki zmian klimatu).

Autorzy raportu zaznaczają, że część dotychczasowych rozwiązań była wprowadzana ze szkodą dla natury. Dlatego, aby uniknąć niezamierzonego niszczenia środowiska przy realizacji działań adaptacyjnych, konieczne jest rozszerzanie grona obywateli i ekspertów biorących udział w planowaniu, zwracanie uwagi na równość i sprawiedliwość oraz wykorzystywanie wiedzy ludności lokalnej i rdzennej.

Działania adaptacyjne, poza niwelowaniem szkód spowodowanych przez skutki zmiany klimatu, mogą przynieść wiele dodatkowych korzyści, m.in. zwiększenie wydajności rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego. Mogą też służyć poprawie stanu naturalnych ekosystemów, których ochrona pozwala na łagodzenie zmian klimatu.

Kluczowa jest nie tylko redukcja emisji, ale też ochrona ekosystemów

Ok. 30-50 proc. powierzchni Ziemi powinno podlegać ochronie, żeby przyroda mogła nam wciąż dostarczać wszystkich usług ekosystemowych, których potrzebujemy. Ważny jest też zrównoważony rozwój oparty na wiedzy. (...) – stwierdza dr Kardaś, redaktorka naczelna portalu Nauka o Klimacie.

Zdrowe ekosystemy są niezbędne, aby ograniczyć negatywne skutki zmian klimatu i przystosować się do nich. Jednocześnie, zmiana klimatu i inne konsekwencje działalności człowieka pogarszają ich jakość. Z kolei zdegradowane ekosystemy – szczególnie torfowiska, czyli największy na Ziemi rezerwuar zmagazynowanego węgla – są dodatkowym, olbrzymim źródłem emisji CO2. To jest błędne koło, które musimy przerwać, z jednej strony ograniczając emisje CO2, a z drugiej dbając o ochronę naturalnych ekosystemów, szczególnie tych zależnych od wody – komentuje Katarzyna Czupryniak, koordynatorka kampanii wodnej Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”.

Bibliografia:

https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/

https://smoglab.pl/zmiany-klimatu-2022-nowy-raport-ipcc/

https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/jak-zmiana-klimatu-wplywa-na-nasze-zycie-druga-czesc-raportu-ipcc/