Aktywizm klimatyczny to nie tylko protesty uliczne, happeningi czy petycje. Wykupując nawet jedną akcję spółki, można mieć wpływ na jej politykę. Na tym właśnie polega klimatyczny aktywizm akcjonariuszy (ang. shareholder climate activism).

Walne zgromadzenia akcjonariuszy – aktywista ma swój głos

Na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy (WZA) ma miejsce zebranie zarządu, rady nadzorczej oraz akcjonariuszy spółki, którzy uprzednio zarejestrują się na spotkanie. Wspólnie podejmowane są kluczowe decyzje dotyczące strategii firmy. Odbywa się głosowanie nad uchwałami, zatwierdzanie sprawozdań finansowych oraz udzielenie zarządowi absolutorium.

Uczestnictwo w WZA daje możliwość spotkania się osobiście z członkami zarządu spółki i zasygnalizowania, że ich szkodliwe działania nie pozostają niezauważone. W obecności innych akcjonariuszy można zadać pytania na temat strategii klimatycznej czy danych związanych ze wpływem na środowisko. Można także wnieść propozycje zmian dotyczących uchwał.

Precyzyjnie sformułowane pytania do zarządów spółek zwiększają szansę uzyskania konkretnych odpowiedzi. Mogą też skutecznie obnażyć nieprzygotowanie zarządu do odpowiedzi oraz złe zarządzanie, co stawia działania instytucji w niekorzystnym świetle w oczach ich akcjonariuszy i inwestorów. Ta forma działania nie tylko wywiera presję na samą spółkę, ale też uświadamia innych akcjonariuszy, na co przeznaczane są ich pieniądze.

To działa – przykład elektrowni Ostrołęka C

Chociaż ta forma aktywizmu wciąż jest stosunkowo nowa, niejednokrotnie już potwierdziła swoją skuteczność. Jednym z większych sukcesów aktywistów akcjonariuszy w Polsce było porzucenie budowy elektrowni węglowej Ostrołęka C. W kampanię przeciwko elektrowni zaangażowane było m.in. stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot oraz Fundacja Instrat, które wspólnie przygotowały raporty finansowe wykazujące nieopłacalność inwestycji. Raporty te zostały przekazane instytucjom zainteresowanym wsparciem projektu elektrowni. Członkowie organizacji pojawiali się na walnych zgromadzeniach zarówno spółek odpowiedzialnych za budowę Ostrołęki C (Enea i Energa), jak i potencjalnych kredytodawców czy ubezpieczycieli inwestycji. Przedstawiali tam swoje argumenty przeciwko powstaniu elektrowni, zwracając uwagę na zagrożenia finansowe i wizerunkowe.

Część banków i reasekuratorów odpowiedziała bezpośrednio na zastrzeżenia zgłaszane przez organizacje i przyznała, że nie udzieli projektowi wsparcia. Ostatecznie elektrownia Ostrołęka C nie otrzymała finansowania ani ubezpieczenia, wskutek czego jej budowa została wstrzymana.

Jak zacząć

Klimatycznym aktywistą akcjonariuszem może zostać każdy. Wystarczy odrobina motywacji i wiedzy, która pozwoli na merytoryczną dyskusję z członkami spółki czy innymi akcjonariuszami. Na koniec pozostaje jedynie zakupienie akcji. 

Poniżej lista kroków, jakie należy podjąć, aby móc wziąć udział w WZA:

1. załóż konto maklerskie (rachunek inwestycyjny) – możesz zrobić to przez internet w swoim banku
2. kup minimum jedną akcję: należy przelać środki w wysokości ceny akcji plus prowizję oraz zlecić kupno akcji (warto założyć wyższą cenę niż aktualna, aby mieć pewność, że akcja zostanie zakupiona)
3. zarejestruj się na zgromadzenie, zgłaszając chęć uczestnictwa obsłudze banku, w którym posiadasz konto maklerskie (rejestracja kosztuje ok. 30-50 zł)

O czym warto pamiętać:

• giełda działa tylko w dni robocze – jeśli zlecisz kupno akcji w weekend, zostanie ona zakupiona dopiero w ciągu tygodnia
• aby móc zarejestrować się na WZA, akcja musi zostać zakupiona minimum 16 dni przed datą wydarzenia
• warto śledzić na bieżąco ogłoszenia o WZA (w Polsce zazwyczaj są organizowane od marca do czerwca)
• spółka musi być notowana na giełdzie, aby móc nabyć jej akcję
• jeśli zdecydujesz się sprzedać akcję, w kolejnym roku musisz pamiętać o złożeniu PIT-38 
• jeśli chcesz wziąć udział w zagranicznym WZA, warto przygotować się do tego kilka miesięcy wcześniej. Istnieją organizacje, takie jak ShareAction czy Follow This, które pomagają nabyć akcje zagranicznych spółek

Jak przygotować się na WZA:

• przygotuj bardzo precyzyjne pytania
• jeśli chcesz otrzymać wyczerpującą odpowiedź od członków spółki, możesz uprzednio wysłać listę pytań, które zadasz na spotkaniu
• masz prawo otrzymać listę akcjonariuszy zarejestrowanych na WZA – dzięki temu możesz lepiej przygotować się do dyskusji

Cierpliwość popłaca

Klimatyczny aktywizm akcjonariuszy to nie tylko udział w walnych zgromadzeniach. Trzeba być przygotowanym na pracę u podstaw związaną ze zmianą świadomości właścicieli spółek, instytucji finansowych, innych akcjonariuszy, a także całego społeczeństwa. To długotrwały proces, który wymaga nieco cierpliwości, jednak efekty mogą nas pozytywnie zaskoczyć. 

Najbliższe Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy:

• Odbędą się w okresie od marca do czerwca 2023 roku, także już od lutego warto śledzić strony banków i serwisy informacyjne środowiska finansowego!

Chcesz spróbować, ale potrzebujesz wsparcia? Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Zdjęcie: Kuebi, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons