Od kilku lat coraz częściej obserwujemy problemy z suszą. Winna jest niekorzystna geologia, hydrologia, na które nakładają się zmiany klimatu (powodowane głównie przez spalanie paliw kopalnych) i rabunkowe gospodarowanie zasobami wodnymi. Nie na wszystko mamy wpływ, ale są istotne kwestie, które możemy zmienić. Im więcej osób się do nas przyłączy, tym szanse na sukces są większe. 

Susza - to słowo w mediach odmieniane jest ostatnio przez wszystkie przypadki. Nic dziwnego, to problem, który z każdym rokiem dotyka nas coraz bardziej. Niedawno naukowcy ustalili, że nasilające się w Europie od 2015 r. susze są zjawiskiem bez precedensu od czasów imperium rzymskiego. Wcześniej alarmowano, że „światowe zasoby wodne są obecnie najbardziej zagrożone w historii ludzkości”

W Polsce sytuacja jest szczególnie trudna. Zasoby wody są u nas niższe niż w większości państw europejskich. Co gorsza, nie dbamy o nią we właściwy sposób. Jeśli szybko tego nie zmienimy, wkrótce wszyscy dotkliwie odczujemy konsekwencje. 

Wciąż jeszcze nie jest za późno, aby woda w Polsce była lepiej chroniona, a dostęp do niej sprawiedliwszy. Chcemy mieć wpływ na to, jak w naszym kraju zarządza się tym wspólnym dobrem. Kampania #RazemDlaWody ma na celu wprowadzenie zmian prawnych, które pozwolą lepiej chronić wodę w naszym kraju. 

Co mają wspólnego węgiel i woda?

Wody w Polsce nie zbywa. Nasze ziemie są natomiast bogate w węgiel brunatny.  I to nie jest dobra wiadomość. Dziś wiemy, że górnictwo węgla brunatnego jest jednym z winowajców niedoborów wody. Jego wydobycie wiąże się z odwadnianiem złóż na ogromną skalę, co powoduje powstanie tzw. leja depresji wokół odkrywki. Z tego powodu wokół kopalni zanikają wody podziemne, wysychają studnie i ujęcia wód oraz jeziora, rzeki i mokradła.

Miejsca, które miały pecha znaleźć się na złożach węgla brunatnego, cierpią z powodu coraz większego deficytu wody. Co gorsza, tereny te w Polsce są równocześnie najbardziej  narażone na susze także z innych przyczyn. Konsekwencje wydobycia węgla w suchych regionach są naprawdę dramatyczne. W Wielkopolsce Wschodniej wieloletnie drenowanie terenu przez kopalnie odkrywkowe doprowadziły do katastrofy ekologicznej. Pojezierze Gnieźnieńskie zaczęło zanikać. Dwa jeziora - Kownackie i Wilczyńskie zniknęły niemal całkowicie. 

Elektrownie też nie są bez winy

W Polsce za ponad 70% poborów wody odpowiada przemysł i energetyka, z czego gros eksploatują elektrownie węglowe. Około 90% wszystkich ścieków przemysłowych to podgrzana i wyjałowiona woda zrzucana z systemów chłodzenia elektrowni do rzek i jezior, prowadząca do znacznego pogorszenia stanu ekosystemów wodnych. Wody podziemne pobierane są także w celu odwodnienia wyrobisk górniczych. Odwodnienia górnicze stanowią aż 36% całego poboru wód podziemnych w Polsce. W innych krajach te proporcje są całkiem inne - około 70% wody zużywa rolnictwo. Energetyka może być mniej wodochłonna, ale Polska stawia na przestarzałe technologie węglowe. 

Brak motywacji do zmiany

Każdego roku polskie prawo zwalnia przemysł węglowy w Polsce z opłat za wodę, na kwotę ponad 150 mln zł. To sprawia, że branża energetyczna nie ma motywacji, aby zacząć oszczędzać wodę.

Woda w Polsce może być lepiej chroniona. Polskie prawo wodne powinno spełniać cele Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW), czyli zapewniać ochronę zasobów wód dla ludzi i przyrody przed nadmierną eksploatacją i zanieczyszczeniem. Niestety w praktyce Polska wielu inwestycjom przyznaje tak zwane derogacje, czyli odstępstwa od celów środowiskowych RDW. Przyznawane są one między innymi kopalniom węgla kamiennego i brunatnego. 

#RazemDlaWody

Razem możemy wpłynąć na prawodawcę, aby zapobiec rabunkowemu zarządzaniu wodą, które pogłębia suszę w Polsce. Dlatego złożymy uwagi do aktualizacji Planu Gospodarowania Wodami (IIaPGW), w których zaznaczymy, że nie zgadzamy się na masowy pobór i marnowanie wód podziemnych przez nowe kopalnie węgla oraz przyznawanie im odstępstw od celów środowiskowych.

Nie zgadzamy się na przyznawanie derogacji podmiotom, których działanie prowadzi do wysychania gruntów rolnych i leśnych, zanikania rzek i jezior, degradacji mokradeł i wysychania komunalnych ujęć wód podziemnych w rejonach planowanego wydobycia węgla. 

Żądamy nałożenia na kopalnie i elektrownie sprawiedliwych opłat za wodę. Pieniądze powinny zostać wykorzystanie na ochronę wód.

Ty też możesz pomóc chronić wodę w Polsce!
Złóż razem z nami uwagi do aPGW! 

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ