Konferencja została zorganizowana we współpracy i pod patronatem posła na Sejm Jana Mosińskiego (okreg Kalisz-Leszno). W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele lokalnych społeczności z regionów zagrożonych budową kopalni odkrywkowych z płd. i płn. Wielkopolski, lubuskiego, dolnośląskiego oraz przedsiębiorcy, samorządowcy (wójtowie, burmistrzowie, starostwie), organizacje pozarządowe, naukowcy i eksperci, w tym: dr Benedykt Pepliński (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), dr Andrzej Kassenberg (Instytut na Rzecz Ekorozwoju) oraz Marcin Popkiewicz (autor książki „Świat na Rozdrożu”).

Wśród gości znaleźli się parlamentarzyści niemal wszystkich opcji, Wicewojewoda Wielkopolska Marlena Maląg, a także Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Zbigniew Babalski i Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Mariusz Gajda. Nie zabrakło też przedstawicieli spółki ZE PAK S.A.

Spotkanie otworzyli poseł Jan Mosiński oraz Tomasz Waśniewski, prezes Fundacji „Rozwój TAK - Odkrywki NIE”, który odczytał list do uczestników Konferencji od Ireny Rogowskiej Przewodniczącej Koalicji RT-ON.

Po projekcji krótkiego filmu z pikiety podczas WZA spółki ZE PAK w czerwcu br, nastąpiło wprowadzenie zebranych - przede wszystkim gości, którzy po raz pierwszy uczestniczyli w konferencji Koalicji - w problemy związane z planami budowy nowych odkrywkowych kopalni węgla brunatnego i sytuację mieszkańców zagrożonych odkrywkami gmin w poszczególnych regionach naszego kraju. Kolejno zabierali głos liderzy protestów i samorządowcy - przedstawiciele regionów: Józef Drzazgowski (Eko – Przyjezierze), Sylwia Maćkowiak (Stowarzyszenie Nasz Dom), Wanda Radowska (radna gminy Babiak), Anna Dziadek (Stowarzyszenie Nie Kopalni Odkrywkowej) oraz starosta powiatu kościańskiego Bernard Turski. Starosta szeroko nawiązał do kwestii ochrony złóż kopalin (Biała Księga) i zagrożeń, jakie niesie ona dla samorządów.

Po zakończeniu części społecznej konferencji o głos poprosili przedstawiciele rządu.

Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Zbigniew Babalski był wyraźnie przejęty sytuacją społeczności z regionów zagrożonych odkrywkami oraz kwestią degradacji gruntów rolnych i zasobów wody. Sprawa odkrywek trafiła na jego biurko tuż po objęciu stanowiska, w grudniu 2015 i jest to jedna z najważniejszych kwestii, jakimi się zajmuje. Minister przeciwstawił planowane zniszczenie 54 gospodarstw w gminach Ślesin i Skulsk - 4 tysiącom pracowników kopalni, którzy mogą stracić pracę (argument, na który powołuje się ZE PAK i związki zawodowe), po czym dodał, że likwidacja gospodarstw rolnych to jeszcze nie wszystko i trzeba wziąć pod uwagę znacznie więcej oddziaływań i strat związanych z planowaną odkrywką. Minister Babalski przypomniał ,że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie wyraziło zgody na odrolnienie ziemi w rejonie planowanej odkrywki Ościsłowo.

Następnie zabrał głos Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Mariusz Gajda, który stwierdził, że jest przerażony tym, co się dzieje w związku z działaniem kopalni odkrywkowej. Doskonale wie, że Noteć wyschła na odcinku 40 km na skutek odwodnienia odkrywki Tomisławice i jest świadom także innych negatywnych efektów działalności górnictwa odkrywkowego dla środowiska. - „Gdyby nie ta kopalnia, to tam woda by była. Musimy dbać o zasoby wodne, bo są bardzo ubogie” powiedział Minister. Dodał, że brak wody oznacza brak podstawowych warunków do bytowania ludzi. Następnie z całą stanowczością oświadczył, że „Żadna koncesja geologiczna nie może być wydana bez zgody wójta”, ponieważ niezależnie od jakichkolwiek innych procedur administracyjnych, przy udzielaniu koncesji Ministerstwo ma obowiązek kierowania się opinią samorządu lokalnego.Wezwał samorzady do większej aktywności w obronie swoich mieszkańców

Po nie planowanych wystąpieniach Ministrów - część ekspercką konferencji oraz dyskusję poprowadził Radosław Gawlik (Wiceprzewodniczący Koalicji RT-ON).

Dr Benedykt Pepliński z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, ekonomista, członek EAAE, przedstawił skutki odkrywek dla rolnictwa, przetwórstwa i ich otoczenia, wyjaśniając obrazowo, z naukową precyzją i odwołaniem do szczegółowo wyliczonych kosztów, w jaki sposób górnictwo odkrywkowe zmienia strukturę i dochodowość gospodarki rolnej w regionach odwadnianych dla potrzeb górniczych. Wykazał m.in, że na ww. obszarach znacząco spada pogłowie trzody chlewnej, w sposób nie odnotowany w innych regionach, nie objętych wpływem działalności górniczej.

Dr Andrzej Kassenberg z Instytutu na rzecz Ekorozwoju oraz Marcin Popkiewicz, ekspert z portalu „Ziemia na rozdrożu” przedstawili prezentacje związane z możliwymi kierunkami rozwoju polskiej energetyki oraz szansami i możliwościami technicznymi rozpoczęcia transformacji energetycznej w naszym kraju. Można je podsumować jednym stwierdzeniem, które padło z ust ekspertów: transformacja energetyczna jest możliwa i konieczna, a to, co ją blokuje, to nie koszty czy technologie, tylko nasz sposób myślenia.

Ciekawe głosy padły również w dyskusji po wystąpieniach ekspertów.

Teresa Adamska (Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Koalicja „RT-ON”) skierowała pytania do przedstawicieli Ministerstw:

- Czy jest decyzja administracyjna na piśmie, o wyrzuceniu „Białej Księgi” do kosza?

- Czy istnieje możliwość zmiany zapisów KPZK (Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju), tak aby wyłączyć z niego zapisy o ochronie złóż strategicznych?

Pani Adamska zanegowała również stwierdzenie wiceministra rolnictwa, że żadna koncesja nie może być wydana bez zgody włodarza. „Nieprawda, takich przypadków jest bardzo wiele. Choćby Wójt Irena Rogowska dostała nakaz od wojewody, aby umieścić w Studium granice złoża” (na mocy PGG), a to już otwiera furtkę do dalszych starań przedsiębiorców o koncesję. Od 01.02.2012 w procedurach ubiegania się o koncesję nie jest brana pod uwagę opinia wójta, tylko zgodność (a dokładniej - brak sprzeczności) ze studium!

Głos zabrał również dr hab. Leszek Pazderski z UMK w Toruniu, przedstawiciel Greenpeace, odnosząc się do realnych skutków działania kopalni na środowisko.

Kuba Gogolewski (Fundacja RT-ON) skierował do polityków pytanie o zagadnienie wpływu emisji z kopalń odkrywkowych na zdrowie. Od zeszłego roku wpływ inwestycji na zdrowie i modelowanie wielkości emisji stanowią obowiązkowy element Raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. W raporcie dla odkrywki Ościsłowo zabrakło tych wymaganych prawem elementów, co więcej autorzy raportu napisali, że odkrywka nie będzie mieć wpływu na zdrowie.

Kuba Gogolewski zapytał, czy istnieją jakiekolwiek wytyczne dla inwestorów oraz dla RDOŚ, jak modelować i oceniać wpływ inwestycji na zdrowie, oraz zasugerował, by zaangażować Ministerstwo Zdrowia w sporządzenie takich wytycznych, zaczynając od odkrywki Ościsłowo.

Zbigniew Tynenski poinformował, że eksperci z Centrum Zrównoważonego Rozwoju wykonali Obywatelską Strategię Rozwoju Energetyki Polskiej (której koncepcja powstała jeszcze przed spotkaniem Koalicji RT-ON w Brdowie w 2015 roku i była wówczas dyskutowana), jako impuls dla rządzących do rozpoczęcia wspólnej z obywatelami dyskusji nad przyszłym kształtem energetyki.

Na zakończenie poseł Jan Mosiński, zdeklarowany przeciwnik nowych odkrywek, spostrzegł żartobliwie, że debata w gronie Koalicjantów, mimo iż bardzo merytoryczna i na wysokim poziomie, jest z jego punktu widzenia mało efektywna, ponieważ nikt nikogo, a tym bardziej jego samego nie musi już w tym gronie przekonywać. Zaproponował zorganizowanie debaty przeciwników kopalni odkrywkowych z jej zwolennikami. Ma zamiar również przedstawić świeże pomysły związane z rozwiązaniem problemu górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego Zespołowi Parlamentarnemu ds. Energii oraz przekazując wnioski i postulaty zawarte w dokumencie końcowym, tj. deklaracji uczestników Konferencji jaka otrzymali min. posłowie i ministrowie w materiałach konferencyjnych. Poseł potwierdzil, że tak jak do tej pory będzie nadal działał w obronie zagrożonych odkrywkami regionów.

Ze strony przedstawicieli Fundacji RT-ON padła deklaracja, że Koalicja złoży na ręce Głównego Geologa Kraju Mariusza Oriona-Jędryska propozycję nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze.

Konferencję Koalicji RT-ON oficjalnie zakończył prezes Fundacji „Rozwój TAK - Odkrywki NIE”, dziękując uczestnikom za przybycie i aktywny udział w konferencji oraz Zgromadzeniu Publicznym przed Sejmem.

{imageshow sl=13 sc=3 w=600 /}