6 grudnia 2020 roku podczas Europejskiego Kongresu Zielonych głosowano nad rezolucją dotyczącą kopalni węgla brunatnego „Turów”. To kolejny zdecydowany międzynarodowy głos w sprawie działalności kontrowersyjnej odkrywki. Czy usłyszą go polscy decydenci?

„Rezolucja dla europejskiej przyszłość bez węgla – o wstrzymaniu działania kopalni Turów na pograniczu polsko-niemiecko-czeskim” została przegłosowana 6 grudnia 2020 roku podczas 32 Europejskiego Kongresu Zielonych, który odbył się w Warszawie (online). Czytamy w niej, że partie Zielonych z całej Europy wspierają działaczy, którzy protestują w regionie na rzecz ochrony środowiska. „Zastąpienie kopalni węgla brunatnego Turów miksem odnawialnych źródeł energii jest bez wątpienia korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla mieszkańców regionu Dolnego Śląska. Korzyści będą jeszcze większe, jeśli zaplanowane zostanie wspólna transformacja dla trzech regionów, na które wpływa kopalnia” – czytamy w rezolucji.

Zieloni podkreślają negatywny wpływ działalności odkrywki i elektrowni Turów na cel neutralności klimatycznej, a także na wodę, powietrze i gleby. Nie tylko w Polsce, ale także poza jej granicami. „Obniżenie poziomu wód gruntowych o ponad 20 metrów zagraża tysiącom ludzi w czeskim regionie libereckim utratą czystej wody pitnej”. Podkreślają, że najnowsze badania pokazują negatywny wpływ odkrywki także na niemieckie miasto Żytawa.

Zieloni sformułowali zdecydowane żądania dotyczące Turowa. W pierwszym z nich wzywają Komisję Europejską do podjęcia kroków prawnych przeciwko Polsce, jeżeli nie uda się osiągnąć kompromisu ze stroną czeską w trwających obecnie mediacjach.

– W najlepszym interesie Polski jest, aby sprawa nie trafiła nigdy przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Dlatego rządzący powinni dołożyć wszelkich starań, żeby spełnić żądania strony czeskiej – komentuje Kuba Gogolewski z Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”. – Zieloni są członkami koalicji rządowej w Austrii, Finlandii, Irlandii, Luksemburga i Szwecji, a więc rezolucja automatycznie oznacza dalsze umiędzynarodowienie sporu związanego z działalnością wydobywczą odkrywki Turów od maja 2020 roku.

Zieloni, podobnie jak strona czeska, uważają, że wydobycie ze złoża Turów powinno zostać niezwłocznie przerwane, do czasu wyjaśnienia wszystkich kwestii prawnych. W rezolucji podkreślono konieczność zapewnienia odpowiednich warunków do stworzenia transgranicznego euroregionu Polski, Niemiec i Czech, który wspólnie, przy finansowym wsparciu z Europejskiego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, będzie wdrażać projekty wspólnotowe w zakresie energii odnawialnej i zmian strukturalnych.

Podkreślono także, że Europa musi odejść od węgla a „decyzje rządów o wycofaniu węgla nie powinny być podważane przez przestarzałe umowy dotyczące ochrony inwestycji, takie jak Traktat Karty Energetycznej, pozwalający inwestorom paliw kopalnych pozwać rządy o odszkodowanie, kiedy zagrożone są ich zyski. Jeżeli w toczących się negocjacjach nie widać żadnej istotnej reformy traktatu, UE powinna od niego odejść”.