Parlament Europejski 24 listopada przyjął rezolucję zalecającą wszystkim członkom UE odejście od Traktatu Karty Energetycznej (ang. Energy Charter Treaty) - porozumienia, które znacząco blokuje postęp odchodzenia od paliw kopalnych, gdyż pozwala firmom związanym z tym sektorem na wytaczanie państwom procesów o odszkodowania za straty finansowe związane z "zieloną polityką". 

Traktat blokuje zieloną transformację

Traktat Karty Energetycznej powstał w Lizbonie w 1994 r., aby wspierać inwestycje energetyczne w krajach byłego bloku wschodniego, promując współpracę pomiędzy krajami posiadającymi surowce energetyczne, a krajami posiadającymi kapitał, które chciały te surowce importować.

Dokument ten jest jednak zagrożeniem dla zielonej transformacji, ponieważ daje inwestorom możliwość ubiegania się o odszkodowanie od państw, których polityka klimatyczna zagraża ich interesom.

Taka sytuacja miała miejsce w 2015 r., kiedy to włoski rząd został zobowiązany do wypłaty ponad 250 mln euro odszkodowania brytyjskiej firmie wydobywczej Rockhopper.

Organizacje ekologiczne już od dawna nawoływały do odrzucenia Traktatu. Przykładem jest akcja ruchu Friends of The Earth.

Polska już wypowiedziała Traktat, w ślad idą inne kraje

14 listopada br. prezydent Andrzej Duda podpisał jednostronne wypowiedzenie Traktatu przez Polskę. Głównym uzasadnieniem decyzji jest możliwość składania przez inwestorów skarg do trybunałów arbitrażowych.

Swoje odejście od porozumienia zapowiedziały m.in. Francja, Hiszpania, Holandia i Niemcy. 

Krok w dobrą stronę

Odejście od Traktatu Karty Energetycznej to krok w dobrą stronę dla transformacji energetycznej. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że wypowiedzenie wejdzie w życie dopiero za 20 lat. Dlatego konieczne jest wprowadzenie poprawek do Traktatu, aby jego okres wypowiedzenia nie utrudniał działań proklimatycznych.

Źródła:

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wyników aktualizacji Traktatu karty energetycznej:

https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2022-0498_PL.html

Rządowy projekt ustawy o wypowiedzeniu Traktatu:

https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2553