Apelujemy do europosłów Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego o:

1. skontrolowanie 10-letnich działań Komisji Europejskiej w sprawie kopalni „Tomisławice” oraz

2. wysłanie misji w region kopalni.

PODPISZ

Szczupłe zasoby wody w Polsce kurczą się w zbyt szybkim tempie, a państwo nie ma skutecznych mechanizmów prawnych do ochrony przed nielegalnym i nadmiernym zużywaniem wody przez duże przedsiębiorstwa. Od początku 2018 roku mieszcząca się w powiecie konińskim na pograniczu Kujaw i Wielkopolski kopalnia odkrywkowa węgla brunatnego „Tomisławice” działa bez ważnego pozwolenia na odpompowywanie ogromnej ilości wody. Sama koncesja na utworzenie kopalni wydana 10 lat temu została oparta na nierzetelnej i niejednokrotnie podważonej ocenie oddziaływania na środowisko - w tym na zasoby wodne i Naturę 2000. Kopalnia eksploatując wodę w regionie od lat cierpiącym na jej niedostatek, lekceważy krajowe prawo i wpływ swojej działalności na środowisko i lokalną społeczność.

Ochrona wspólnego dobra, jakim są zasoby wody, odzwierciedla się właśnie w walkach lokalnych - dlatego prosimy o podpis pod żądaniami lokalnych społeczności, występujących w służącej za wzór na przyszłość, pierwszej takiej sprawie: w obronie wody. Stawką jest wyegzekwowanie skutecznego sposobu ochrony zasobów wody w Polsce przed nielegalną i nadmierną eksploatacją.

Po 10 latach od złożenia petycji do Komisji Europejskiej w sprawie zezwolenia na budowę kopalni oraz kolejnych zaskarżeniach decyzji środowiskowej we wszystkich instancjach krajowych, mieszkańcy regionu pod koniec 2018 r. złożyli kolejną petycję - tym razem do Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego, w sprawie skontrolowania dotychczasowych działań Komisji Europejskiej i wysłania przedstawicieli Komisji Petycji na wizję lokalną w celu przyjrzenia się procedurom krajowym. Od 10 lat próby uregulowania sprawy kopalni „Tomisławice” w ramach polskiego porządku prawnego nie przyniosły skutku.

Dlaczego woda znika?

Wokół kopalni odkrywkowej zawsze występuje tzw. „lej depresji”. Jest to obszar pozbawiany wody gruntowej i głębszych warstw wód podziemnych wokół kopalni odkrywkowej przy okazji odwadniania złoża węgla brunatnego przez kopalnię. Zasięg leja depresji został znacznie zaniżony w ekspertyzach przygotowywanych przed budową kopalni 10 lat temu. Jego zasięg jest większy1 i - inaczej niż wcześniej przypuszczano - wkracza na obszar Natura 2000 Jezior Gopło2. Zostało to potwierdzone już półtora roku temu przez Komisję Europejską i przez władze polskie.

Dodatkowo za lej depresji - z niejasnych przyczyn - przyjęło się uważać jedynie obniżenie poziomu wód gruntowych większe niż 1 metr. Obniżenie poziomu wód o mniej niż 1 metr jest ignorowane, chociaż ogromnie wpływa na przyrodę i filary lokalnej gospodarki: niszczy uprawy w gospodarstwach rolnych i turystykę na zanikających jeziorach Pojezierza Gnieźnieńskiego oraz prowadzi do osuszenia i zaniku mokradeł, lasów łęgowych i drobnych oczek wodnych, które są bardzo cennymi elementami przyrody.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koninie w swojej decyzji z 18 stycznia 2019 podtrzymało decyzję korzystną dla kopalni „Tomisławice”, opierając się na wybiórczo przywoływanych dokumentach i danych, a także na dowód legalności funkcjonowania kopalni przywołało pozwolenie wodnoprawne, które nie dość, że nigdy się nie uprawomocniło, to w końcu zostało całkowicie cofnięte przez Dyrektora Wód Polskich, czyli najwyższą instancję zarządzającą zasobami wodnymi w Polsce.

Dlatego oczekujemy od europosłów Komisji Petycji:
1. kontroli działań Komisji Europejskiej i sprawdzenia, jakie kroki zamierza podjąć z otwartym od 10 lat postępowaniem?
2. wysłania misji (fact finding mission) przedstawicieli Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego, aby samodzielnie porozmawiali z poszkodowanymi, władzami regionalnymi, lokalnymi oraz szczebla centralnego, oraz by Komisja Petycji oceniła w raporcie z misji kroki podjęte przez polskie organy administracji centralnej i samorządowej w celu powstrzymania postępującej z miesiąca na miesiąc degradacji środowiska naturalnego oraz stosunków wodnych.

PODPISZ

Dokumenty, filmy i artykuły na ten temat

1. Film: Znikające jeziora - 39 sek.
2. Film o powodach niedoborów wody w regionie - 18 min.
3. Petycja mieszkańców do Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego z 26.11.2018
4. Opinia Komisji Europejskiej w sprawie naruszenia prawa wydaniem koncesji dla kopalni „Tomisławice” z 16.06.2017
5. Wywiad z przedstawicielem społeczności lokalnej „Powinni zamknąć tę kopalnię i iść w cholerę”
6. Film z lotu ptaka pokazujący proces znikania jezior, kanałów i cieków wodnych